زانیاری تەواو دەربارەی ڤایرۆسی کۆڕۆنا و چۆنیەتی خۆپاراستن بزانە

کۆڕۆناڤایرۆس؛ جۆرە ڤایرۆسێکە دەبێتەهۆی هەوکردنی رێڕەوی هەناسەدان.

کۆڕۆناڤایڕۆس زۆر جۆری هەیە، هەندێکیان دەبنەهۆی پەتای وەرزی، هەندێکی دیکەشیان بە سەختی دەبنەهۆی هەوکردنی رێڕەوی هەناسەدان و سییەکان.

لەکۆتایی ساڵی ۲۰۱۹ جۆرێکی نوێی ڤایڕۆسی کۆڕۆنا کە لە ئاژەڵانەوە بۆ مرۆڤ گوازرایەوە، لە شاری ووهانی چین بڵاوبووەوە و تاوەکو ئێستاش کۆنتڕۆڵنەکراوە.

لە سەرەتای مانگی یەکی ۲۰۲۰ رێکخراوی تەندروستیی جیهانی، ڤایڕۆسە نوێیەکەی ناونا (2019-nCoV).

لە بەرواری ۱۲ی ۲ی ۲۰۲۰ رێکخراوی تەندروستیی جیهانی ناوی ڤایڕۆسەکەی گۆڕی بۆ (COVID-19).

ڤایڕۆسی کۆڕۆنا، سەرەتا لەساڵی ۱۹٦۰ ناسێندرا، بەڵام لەوکاتدا زانایان بەگومانبوون لەوەی ڤایڕۆسەکە لەکوێ هاتووە.

کۆڕۆناڤایڕۆس دەتوانێت مرۆڤ و ئاژەڵان پێکەوە تووشبکات، چۆنییەتی بڵاوبوونەوەشی بەهەمان شێوە و رێگای ڤایڕۆسی هەڵامەتە.

کۆڕۆناڤایڕۆس بەگشتی لە رێگەی کۆکە، پژمین و بەرکەوتن بەکەسی تووشبوو بڵاودەبێتەوە، هەروەها ڤایڕۆسەکە بە دەستلێدان لە دەسکی دەرگا و ئەو کەلوپەلانەی لەلایەن کەسی تووشبوو بەکارهێنراون، بڵاودەبێتەوە.

نیشانەکانی نەخۆشی کۆڤید-۱۹ بریتیین لە؛
ئاوهاتنی لووت
کۆکەی توند
هەوکردنی قوڕگ
بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی لەش
هەناسەتووندی

ڤایڕۆسی کۆڕۆنا بەسەختی دەبێتەهۆی هەوکردنی بەشی خوارەی رێڕەوی هەناسەدان و سییەکان لە بەتەمەنەکان، نەخۆشیی سستیی دڵ و ئەو نەخۆشانەی بەرگریی لەشیان کەمبووەتەوە.

ڤایڕۆسی کۆڕۆنا لە گورچیلەکانیش دەدات، ئەگەر بەزوویی چارەسەرنەکرێت، دەبێتەهۆی سستیی گورچیلەکان.

منداڵان کەمتر بەهۆی کۆڕۆنای نوێ تووشی نەخۆشیی دەبن

هەتا ئێستا هیچ دەرمانێک و پێکووتەیەک نییە بۆ رێگریکردن و کۆنتڕۆڵکردنی ڤایڕۆسی کۆڕۆنا.

هەندێک دەرمان پێشنیارکراون

ڤایڕۆسە نوێیەکەی کۆڕۆنا (کۆڤید – ۱۹) سیی وڵاتی گرتووەتەوە لە ئەمریکا، ئەوروپا، ئەفریقا، ئاسیای رۆژهەڵات و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست؛ ئیماڕات ۹ تووشبوو، ئێران ٥ تووشبوو، میسڕ یەک تووشبوو، لوبنان یەک توشبوو.

لە ئێران دوو کەس بەهۆی کۆڕۆنای نوێ مردن و نەخۆشەکەی میسڕیش چاکبووەوە.

تا ئێستا رێژەی چاکبوونەوە بە ڤایڕۆسەکە زۆر زیاترە لە رێژەی مردن، رێژەی مردن ٢.٩ ٪ و رێژەی چاکبوونەوە ٢٤.٢٪ یە

بەپێی قسەی لایەنە پەیوەندیدارەکان لە کوردستان و عێڕاق رێکاری پێویست گیراوەتەبەر بۆ رێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە، بەشێک لە پزیشکان هۆشداریدەدەن و بەشێکی دیکەش دەڵێن مەترسیی نییە.

رێنماییەکانی خۆپاراستن لە بڵاوبوونەوە و تووشبوون؛

۱. زوو زوو دەستەکانت بە ئاو و سابوون بەباشی بشۆ

۲. رۆژانە چەند جارێک جێڵی پاککردنەوەی دەست بەکاربهێنە

۳. دووربکەوە لە هەر کەسێک کە کۆکە و پژمین یان نیشانەکانی ئەنفلۆنزا و هەڵامەتی هەبێت

٤. دەستنەبردن بۆ دەم و چاو و لووت

٥. لەکاتی چوونە دەرەوە بۆ شوێنە گشتییەکان، ماسکی رووخسار بەکاربهێنە

٦. کەلوپەلی بەردەستی رۆژانەت بەردەوام بەباشی پاکبکەوە

٧. لەکاتی کۆکە و پژمین، بە کلینیکس یان دەستەکانت، دەم و لووتت دابپۆشە

٨. لە بەرکەوتنی بێپارێزبەندی لەگەڵ ئاژەڵی کێوی یان ئاژەڵ و پەلەوەری ماڵی، دووربکەوە

٩. گۆشت و هێلکە بەباشی بکوڵێنە

#KPSA
#KPSA_CoronavirusCampaign
#KPSA_Coronavirus
#KPSA_PublicHealth