گرنگیدان ب تەندروستیا لەشی ل ھەیڤا رەمەزانێ

• شیرەتێن تایبەت ب سیستەمێ خوارنێ د هەیڤا ڕەمەزانێدا :

موسلمانێن ساخلەم ب ڕوژی دبن ل هەیڤا ڕەمەزانێ ڕوژانە ژ سپێدێ هەتا ڕوژئاڤابوونێ، و ڕادبن ب وەرگرتنا دوو دانا، دانێ فتارێ، ، دانێ پارشیڤێ بەری سپێدێ و چەندين بەلگێن زانستی یێن هەین کو ڕۆژیان کاریگەریکا ئەرێنی هەیە لسەر ساخلەمیا مروڤی، و ڕوژیگر دشێت ب دیفچوونا هندەک ڕێنمایێن سادە، کێشا خو کێم کەت، و کێمکرنا تێکڕایا فشارا خوینێ و کولیستڕولی،و ب بەروڤاژی وێ چەندێ ، دبیت کێش ڕوژیگری زێدەبیت هەکە زێدەکاری دخوارنێدا بکەت ل دەمێ فتارێ و پارشیڤێ.

• یاسایێن خوارنێ و ساخلەمیێ پێدڤیە دیف بچین :

٭دشیاندایە وەرگرتنا ئاڤێ زێدەبکەین ب ڕێکا خوارنێن دەوڵەمەند ب ئاڤێ. بو نموونە، خوارنا شتی  پارشیڤان یان خوارنا وێ پشتی فتارێ. هەروەسا زەلاتا کەسکاتی و زەرزەواتی یێن زەنگین ب ئاڤێ وەکی خیار و باجان سورکان. و دیرکەفتن ژ ڤەخوارنا وان ڤەخوارنێن کافایین تێدا وەکی قەهوە و چای و کولا چونکی کافایین دبیتە هوکارێ گەلەک میزتنێ، و دبیتە ئەگەرێ توشبوونێ ب هشکبوونێ. و ل بیراتە بیت کو ڤەخارنێن گازی یێن کو شەکر تێدا دێ یەکێن وزێ زێدەکەت بو سیستەمێ تە یێ خارنێ.  جهێ هندێ دشێی خوارنێن دەولەمەند ب ئاڤێ ، وەکی شوربێ یان زەلاتا کەسکاتیا یا نی بخوی.

٭ ڕەمەزانا ئەڤ ساڵە ڕوژێن وێ دگەرمن و ب ڕوژی دبن بو دەمەکێ درێژ، ماوێ ڕوژیگرتنێ ۱٥ هەتا ۱٦ دەمژمێرایە. یا گرنگە ل دەمێ نیڤرو، دەمێ گەرمی زێدە دبیت، ل جهەکێ سیبەر و هەوایەکێ باش، و دیر بی ژ بەرکفتنا تیشکا ڕوژێ.

• خوارنا دانێ فتارێ یێ ساخلەم و هاوسەنگقەرەبووکرنا وزا خو:

فتارەکرن ب ۳ خورمان کو ڕێکەکا تەقلیدیە و ساخلەمە چونکی خورمە یا دەوڵەمەدە ب ڕیشالان. وخوارنا زورا کەسکاتییا ل فتاری بو  پێدانا ڤیتامینان بو لەشی. زێدەباری دانەوێلە بو زێدەکرنا وزە  و ڕیشالان دلەشی دا. خوارنا گوشتێ ڤالا ژ چەورییان و مریشک بێی چەرم و ماسی یا بژارتی یان لینای د فرنێ دا بو بدەست ڤەئینانا دانەکی باش ژ پروتینێ ساخلەم . و ب شێوەیەکێ گشتی دیرکەفتن ژ خوارنێن قەلاندی یان چێکری  یێن کو رادەکێ بلند ژ چەوری یان شەکرێ تێدا . پارشیڤ دانەکێ سادەییە کو روژیگر دخوت بەری سپێدێ دا هاریکارییا وان بکەت لسەر روژی گرتنێ . وپێدڤیە لسەر هندەک چینێن دیارکری کو پویتەدانەکا زور بدەنە پارشیڤێ وەکی کەسێن بتەمەن ، یێن دوگییان و شیری ددەن ،هەروەسا ئەو زاروکێن حەزدکەن ب روژی بن. و دڤێت ئەڤ دانە ڤان تشتان بخوڤە بگریت وەکی کەسکاتی وپشکەک ژ کاربوهیدراتا وەکی نانی ، و خوارنێن دەولەمەند ب پروتینان وەکی سپییاتییان یان هێک.

٭دیرکەڤە ژ خوارنا برێن مەزن ژ شریناهییان. و باشترە خوارنا فێقییێن سارکری کو ئاڤ تێدایە بو شرین کرنێ وەکی شتی، خوخ، و ترەقی.

٭ دڤێت سنورەکی بو خوارنێن دەولەمەند ب چەورییا بدانین. و باشترە دیرکەڤین ژ قەلاندنا خوارنان، بکارئینانا رێکێن دی دلێنانێ دا وەکی لێنان لسەر هەلمێ یان بکارئینانا بڕەکا کێم ژ زەیتێ، یان لێنان د فڕنێ دا.

٭ دیرکەفتن ژ خوارنێن بڕەکا زۆر یا خوێ تێدا، و گوشتێن دروستکری (معەلەب )، و پەنیرێن سویر.

٭ خوارن بشێوەیەکێ هێدی و ب بڕێن گونجای ل دیف پێدڤییا خو.

٭ هەوڵدە کو ب لڤی ل دویف شییانێن خو و یێ چالاک بە  ل ماوێ شەڤێ، و ئەنجامدانا وەرزشێ بو ماوێ نیڤ دەمژمێرێ.

٭ نڤستنەکا باش بو ماوەکێ گونجای نە زور و نە کێم.

• ڕوژی گرتن بو نەساخێن شەکرە هەی و فشارا خوینێ :

نەخوشێن توش بووی ب نەساخیا شەکرێ جورێ ۱ د هێنە ئاموژگاری کرن ب نەگرتنا ڕوژییان. بەلێ بو نساخێن توشبوی ب نەخوشییا شەکرێ جورێ ۲ یان بلندییا فشارا خوینێ دبیت بشێن ب ڕوژی بن هەکە بارێ وان یێ تەندروستی ل ژێر چاڤدێریێ بیت ل دیف رێکا سیستەمی خوارنێ یان دەرمانان. بەلێ پا دهێنە ئاموژگاریکرن کو ئەڤ نەساخە سەرەدانا نوژداری بکەن بەری ڕوژیگرتنێ.

• ڕوژیگرتن د ماوێ دوگیانیێ و شیردانێ:

پێدڤییە لسەر ژنکێن دوگییان یان یێن شیری ددەن کو سەرەدانا نوژدارێ بکەن بو وەرگرتنا بوچوونا وێ.