ڤاکسین چییە؟

ڤاکسین چییە؟
لەشێ مرۆڤی پێدڤی ب سیستەمەکیە ژبۆ پاراستنێ لدەمێ هاتنەژوورا هەر هۆکارەکێ نەساخیێ(میکرۆب) کو ببیتە ئەگەرێ تێکچوونا بارێ ساخلەمیا مرۆڤی ئەوژی دبێژنێ سیستەمێ بەرگریێ.
بەلێ گەلەک جاران سیستەمێ بەرگریێ هند یێ بهێز نینە، هەتا بشێت ڤان میکڕۆبان ژناڤببەت ئێک ژ ڕێکێن بلندکرنا چالاکیا سیستەمێ بەرگریێ ڤاکسینە(پێکوتە).
ڤاکسین (پێکوتە) گیراوەیەکێ بایۆلۆجیە کو پێکدهێت ژ هۆکارەکێ نەساخیێ (میکڕۆب) یێ لاوازکری یان مری یان (ژەهر)ا وی یان ئێک ژ وەرگرێن پڕۆتینیێن وی کو ئەڤەژی سیستەمی بەرگریێ چالاک دکەن دژی ڤی میکڕۆبی ئەگەر هاتوو د هەر بارودۆخەکیدا هاتە ناڤ لەشێ مرۆڤی دا زی ژناڤببەت.

– ڤاکسین چەوا کاردکەت؟

دەمێ ڤاکسینەکێ دکەنە لەشیدا، سیستەمێ بەرگریا لەشی وی میکرۆبێ وەک تەنەکێ بیانی دبینیت و بەرسڤا وی ددەت ب ڕێکا چێکرنا هندەک گەردێن پڕۆتینی دبێژنێ دژەتەن،دژەتەن شەڕی دگەل دژەپەیداکەرێن سەر ڕوویێ میکڕۆبێ دکەن و ژناڤدبەن و دمیننە دناڤ لەشیداو بەرگریێ چێدکەن، ئەگەرهاتوو بۆ جارا دووێ ئەڤ میکڕۆبە هاتە ناڤ لەشی دژەتەن وی دنياسن و د ئامادەنە ژبۆ ژناڤبرنا وی و ناهێلن نەساخی چێببیت.
جوداهیا ڤاکسینێ دگەل دەرمانێن دی چییە ؟
• دەرمان بۆکەسێن نەساخ دهێنە بکارینان وەک چارەسەری.
• ڤاکسین بۆ کەسێن ساخلەم دهێتەبکارینان وەک پاراستن ژ تووشبوون ب نەساخیێ.

ڤاکسین بۆ کیژ نەساخیێ دهێتەبکارینان ؟
ڤاکسین دژی گەلەک نەساخیێن ڤەگر دهێتەبکارینان وەک:
• فالنجیا زارۆکان
• بنگوهک
• دەردەکۆپان
• دفتیریا(الخناق)
• سۆرک
• سۆرکێن ئەلمانی
• هەودانا مێلاکێ ژ جۆرێAوB
• كوخكا ڕەش
• سيلێ و…. هتد.

ڤاکسین بۆ هەمی تەمەنان دهێنەبکارینان بەلێ باراپتر بۆ زارۆکان.

ڤاکسین چەوا دهێت وەرگرتن؟

1. بڕێکا دەرزیکا ماسولکەیان.
2. دەرزیکا بن پیستی.
3. دەرزیکا ناڤ پیستی.
4. بڕێکا دەڤی.
5. بڕێکا دفنێ.
   هندەک ڤاکسین بتنێ ب ئێک ژ ڤان ڕێکێن سەری و هندەکێن دی بپتر ژ ڕێکەکێ دهێن وەرگرتن.
   ڤاکسین بۆ کێ نابت بهێتەبکارینان؟
   – ئەگەر کەسەکی هەستیاری ب قورچا چووی هەبیت یان بئێک ژ پێکهاتێن وێ.
   – ڤاکسینا هۆکارێ نەساخیێ یێ لاوازكری تێدا نابت بهێتەدان بۆ ئافرەتا دووگیان و بۆ کەسێن نەساخیا کێمبوونا بەرگریێ هەی.

کاریگەریێن لاوەکیێن ڤاکسینێ :
• ئێشان، وەڕمتین و سۆربوونا جهێ دەرزیکێ.
• تا و لەرز.
• سەرئێشان و هەستکرن ب وەستیانێ.
• ئێشانا ماسولکە و گەهان.